Windows Server 2012 R2 Volume Shadow Copy (Gölge Kopya)

Shadow Copy (gölge kopya); paylaştırılmış klasörler için, Windows Server 2012 R2 üzerinde bir veri kurtarma aracı olarak çok işimize yaramaktadır. Volume Shadow Copy sayesinde yanlışlıkla silinen ya da değiştirilen dosya ve klasörlerin eski versiyonlarına geri dönüş yapmam mümkündür.

Volume Shadow Copy ile;

• Silinmiş dosyalar kurtarılabilir,
• Üzerinde değişiklik yapılmış dosyaların eski versiyonları geri yüklenebilir.

Buna paralel olarak;

• Shadow Copy bilgileri sadece okunabilir (Read Only) bilgilerdir. Bir Shadow Copy'nin içeriğini asla değiştiremezsiniz.
• Shadow Copy, klasör ya da dosya bazında değil, Partition ya da Volume bazında aktifleştirir.

Partition ya da Volume üzerinden aktifleştirilen paylaştırılmış klasörler, o Volume içerisindeki tüm paylaştırılmış klasörleri aktifleştirecektir. Başka bir ifade ile Shadow Copy özelliği, tüm paylaştırılmış klasörler aktif olmaktadır. Salt belli bir paylaştırılmış klasör seçme şansınız yok.

Shadow Copy özelliğinin aktif hale getirilebilmesi için en az 100 MB Disk alanına ihtiyacınız olacaktır. Varsayılan olarak bir Shadow Copy için ayrılan gölge kopyaların depolanacağı Volume yapısının %10 büyüklüğü kadardır. Bu boyut ihtiyaca göre artırılabilir. Shadow Copy için ayrılan alan tamamen dolduktan sonra, en eski Shadow Copy kopyalar silinecek ve bir daha geri getirilemeyecektir. Bu nedenle Shadow Copy'nin tutulacağı Disk konumu baştan çok iyi belirlenmeli ve gereksinimleri karşılayacak düzeyde ve özellikte bir Volume olmalıdır.

Shadow Copy'nin tutulacağı disk'in, orijinal verilerin kayırlı olduğu disk'ten farklı bir Disk olması tavsiye edilir. Shadow Copy konumu, Shadow Copy özelliği aktif hale getirilmeden önce belirlenmelidir. Shadow Copy kopyaları başka bir Volume üzerine almak isterseniz, Shadow Copy özelliğini öncelikle iptal etmeniz gerekmektedir ki böyle bir durumda mevcut Shadow Copy kopyaların tamamı silinecektir.

Shadow Copy'nin Aktifleştirilmesi

Varsayılan olarak Shadow Copy özelliği aktif olarak gelmemektedir. Shadow Copy sadece NTFS formatlı Disk bölümleri üzerinde depolanan veriler için kullanılabilmektedir.

Bu nedenle de FAT32 alanların Shadow Copy desteği bulunmamaktadır.
Shadow Copy özelliği genelde File Server bilgisayarlar üzerinde kullanılan bir servistir. Shadow Copy özelliğini aktif hale getirmeden önce Shadow Copy'lerin nerede tutulacağının belirlenmesi gerektiğini yinelemek istiyorum.

Shadow Copy özelliğini NTFS formatlı bir Volume üzerinde aktif hale getirmek için;

1. This PC (Bu Bilgisayar) çift tılıyorum. NTFS formatlı Volume üzerinde sağ tıklayarak Configure Shadow Copies... seçeneğini seçiyorum.



2. Karşımıza Shadow Copies ekranı gelecektir. Burada öncelikle Shadow Copy özelliğini aktif hale getireceğim Volume üzerindeki verilere ait Shadow Copy'lerin tutulacağı yeri ayarlamak için Settings... butonuna basıyorum.



3. Settings... butonuna bastıktan sonra karşımıza çıkan pencerede Storage Area bölümünde Shadow Copy'lerin tutulacağı konum (Path) ayarlanır. Eğer ilgili sürücünün Shadow Copy'lerini kendi üzerinizde tutacaksanız olduğu gibi bırakabilir, ya da farklı bir sürücüde tutacaksanız Located on this Volume altında verileri tutacağınız sürücüyü seçebilirsiniz.



4. Altta bulunan Schedule botununa tıkladığımızda karşımıza Shadow Copy'lerin hangi periyotlarda alınacağını belirleyeceğimiz pencere açılacaktır. Burada Shadow Copy'lerin hangi periyotlarda alınacağını Schedule Task: alanından, hangi saatte başlayacağını da Start time alanında seçebiliriz.



5. Gerekli ayarları yapılandırdıktan sonra Shadow Copy'si alınacak sürücüyü seçip Enable butonuna basarak Shadow Copy'yi aktif hale getiriyorum.



Shadow Copy özelliği aktif hale getirildikten sonra otomatik olarak mevcut Volume üzerindeki verilerin hemen bir gölge kopyasını alacaktır. Siz de ihtiyaç anında bu ekran Create Now butonuna basarak kopya almasını elle tetikletebilirsiniz.



Bu uygulamamızı da bir örnek üzerinden görelim.

a) Paylaşımdaki "SATIS" klasörüm içine bazı veriler ekliyorum.





b) "SATIS" klasörüm içine veriler ekledikten sonra, Create Now butonuna basarak kopya almasını elle tetikletiyorum.



c) Create Now butonuna basarak elle tetiklettikten sonra da mevcut klasörümün Shadow Copy'sinin alınmasını sağladım. Şimdi klasörümün içinden Folder02 ve Folder04 klasörleri ile Text01.txt ve Text03.txt dosyalarını siliyorum.



d) Dosya ve klasörlerimi silmeden önce almış olduğum Shadow Copy'yi geri getirmek için, ilgili klasörüm üzerinde sağ tıklayarak Properties seçeneğini seçiyorum. Klasörümün Properties penceresi üzerinde Pervious Versions tab'ına tıklıyorum. Folder versions: alanında silmeden önce almış olduğum Shadow Copy'yi görebiliyorum. Klasör içindeki verileri orijinal konumuna geri yüklemek için Restore butonuna basıyorum.



Shadow Copy özelliği sayesinde silinen ve/veya değiştirilen dosya klasörlerimizin paylaşım klasörleri üzeründe nasıl kurtarılacağını, restore edileceğini görmüş olduk. Bu özelliği mutlaka kullanmanızı tavsiye ederim.

Faydalı olması dileğiyle...