Network üzerinde olup da iletişimde bulunacak her sistemin birer IP adresi olmalıdır. IP adresleme, TCP/IP protokol kümesinin yönlendirme katmanı (3.katman) uyarınca kullanılır. IPv4'teki IP adresleri 32 Bit uzunluğundadır. Bu sayılar, yazımı ve gösterimi kolay olması açısıdan 8 Bit'lik 4 ayrı parçaya bölünmüştür. Bu parçaların her birine Octet denmektedir. Bizler, yazım ve okuşunun kolay olması için IP adreslerini Decimal (onlu sayı sistemi) düzeninde yazıyor ve okuyoruz ancak bilgisayarlar bunları yorumlarken, Binary (ikili sayı sistemi) düzenini kullanırlar. Decimal (onlu sayı sistemi) düzeninde yazılan sayılar, Bit'leri oluşturmtakdır. Her bir Octet'te en fazla 8 Bit, yani 8 tane 1 değeri olabilir. Bu 1'lerin toplam değeri de en fazla 255 olabilir. 1 değerlerinin de matematiksel açıdan karşılıkları ve bu karşılıklara denk gelen toplamları bulunmaktadır. Bu toplamlar bize IP adresleri ve Subnet Mask'ları (alt ağ maskesi) vermektedir. Bu mantığı biraz daha açmak gerekirse; elimizde, Decimal (ondalık) sayı sisteminde, her birisi 4 ayrı Octet'e ayrılmış ve henüz değer ataması yapılmamış bir IP adresi bulunmaktadır. Bu Decimal IP adresinin Binary (İkilik) sayı sistemindeki karşılıklarını görelim.
1.Octet |
2.Octet |
3.Octet |
4.Octet |
Decimal |
Decimal |
Decimal |
Decimal |
0 |
0 |
0 |
0 |
Binary |
Binary |
Binary |
Binary |
00000000 |
00000000 |
00000000 |
00000000 |
Bunun Binary karşılığındaki ilk Octet'ini alarak 00000000. kısımı üzerinden 0 değerlerine 1 değerlerini atayarak 255 üst sınıra kadar çıkacağım. Bunu yaparken, 2n formülünü kullanacağım.
2n formülü üzerinden 20'dan başlayarak, 27'ye kadar ilerlediğimde 1'den, 128 üst değerine kadar çıkmış olacağım. 1-128 aralığındaki her Decimal değerin karşılığı da 1 Binary değeri olacaktır (ya da tam tersi olarak her 1 Binary değerinin karşılığı, 1-128 arası Decimal değerinin karşılığı olacaktır da diyebiliriz) ve bir Octet içindeki tüm 1 Binary değerlerinin Decimal karşılıklarının toplamı, o Octet'teki IP adres numarasını verecektir. 2'nin her üs kuvveti karşlığı bize 1 Binary değerini verecektir. Her 1 Binary değeri değerinin karşılı ise 1 Bit olacaktır.
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
27=128 |
26=64 |
25=32 |
24=16 |
23=8 |
22=4 |
21=2 |
20=1 |
Karşılığı |
Karşılığı |
Karşılığı |
Karşılığı |
Karşılığı |
Karşılığı |
Karşılığı |
Karşılığı |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
Bu sayıların birbirleri ile toplamları sırasıyla aşağıdaki sonucu verecektir:
128 |
+ |
64 |
+ |
32 |
+ |
16 |
+ |
8 |
+ |
4 |
+ |
2 |
+ |
1 |
= |
255 |
0 değerlerine karşılık gelen
1 değerleri, toplama işlemine tabi tutacağımız kısımlar olacaktır ki bu toplam değeri de bize ilgili IP adresinin ilgili Octet'i üzerindeki sayısal karşılığı verecektir. Buna göre örneğin,
192.168.20.10 Decimal IP adresinin Binary karşılığı aşağıdaki gibidir.
1.Octet |
2.Octet |
3.Octet |
4.Octet |
11000000
(128+64=192) |
10101000
(128+32+8=168) |
00010100
(16+4=20) |
00001010
(8+2=10) |
192 |
168 |
20 |
10 |
Bilgi!: 1 değeri alanlarını toplayarak istediğim değeri elde etmiş oldum. Tüm 0 değerlerine 1 değerini verdiğim takdirde, 255 sonucuna ulaşmış olacağım.
Bu mantığı anlatmamdaki sebep, IP adreslerinin hangi mantıkla bu sayı değerlerini aldığını anlatabilmekti. Bu mantığı, Subnetting kısmına geçtiğimizde de kullanıyor olacağım. Şimdi, IP aralıkları konusunu ele alalım.
Public IP Adresleri & Private IP Adresleri
1- Public IP Adresleri
Public IP adresleri, WAN (Wide Area Network) ortamında yani Internet ortamında kullanılan IP adresleridir. Tanımlı havuz içinde yaklaşık olarak 4.294.967.296 adet IPv4 adresi vardır ve bu tanımlı havuz, sınıflara ayrılmıştır. Bu IP adresleri, Public (WAN) ve Private (LAN) IP adresleri olarak ikiye ayrılmaktadır. İki ayrılmasının sebebi, IP adreslerinin birbirleri ile çakışmamalarıdır.
A Sınıfı IP Aralığı:
1.0.0.0 - 126.255.255.255
127'li IP Aralığı:
127.0.0.0 -127.255.255.255
127'li blok, test amaçlı kullanılır. Buna Loopback IP adresleri denir ve Private IP Adresleridir.
Örneğin, aynı sistem üzerinde hem Server hem de Client olarak Visual Studio üzerinde bir Web projesini test etmek amacıyla adres satırına http://127.0.0.1/ veya http://localhost/ biçiminde URL yazılır. Localhost, arka planda 127.0.0.1 IP adresidir. Bu Web projesi çalıştırdığınızda URL kısmında ilk olarak http://localhost/ yazmaktadır. Localhost yerine 127.0.0.1 yazılırsa da aynı proje açılacaktır.
B Sınıfı IP Aralığı
128.0.0.0 -191.255.255.255
C Sınıfı IP Aralığı
192.0.0.0 - 223.255.255.255
D Sınıfı IP Aralığı
224.0.0.0 -239.255.255.255
Multicast olarak çalışan Host'lar için kullanılabilir.
E Sınıfı IP Aralığı
240.0.0.0 -255.255.255.255
Ayrılmış IP aralığı.
2- Private IP Adresleri
Private IP adresleri, LAN (Local Area Network) ortamında, yani iç Network ortamında kullan ve belirli sabit bir aralığa sahip olan IPv4 adresleridir.
A Sınıfı IP Aralığı
10.0.0.0 - 10.255.255.255
B Sınıfı IP Aralığı
172.16.0.0 -172.31.255.255
C Sınıfı IP Aralığı
192.168.0.0 - 192.168.255.255
NOT: Yukarıda belirttiğim Private IP sınıf ve aralıkları dışında kalan IP sınır ve aralıkları (127'li blok hariç), Public IP aralıkları olup, WAN (Wide Area Network) ortamında, yani Internet ortamında kullanılan IP aralıklarıdır.
Subnet Mask (Alt Ağ Maskesi) & Subnetting (Alt Ağlara Bölme)
1- Subnet Mask (Alt Ağ Maskesi)
Subnet Mask, IP Adreslerinin hangi Network'te bulunduklarını; bu IP adreslerinin bulundukları Network içinde kaç cihaza atanabileceğini, yani başka bir ifade ile, aynı Network içinde bulunan kaç tane cihazın haberleşme içinde olacağını belirleyen unsurdur. Örneğin Subnet Mask'ı, bir okuldaki sınıflara benzetebiliriz. Bir öğretmen, okuldaki tüm öğrencileri, tek bir sınıfa toplayıp ders verebilir mi? Herkes konuşacak ama çok fazla gürültü de olmayacak...! Bu, oldukça zordur. Bu nedenle de böyle bir karmaşanın önüne geçmenin tek yolu, okulda ayrı ayrı sınıflar oluşturmak ve öğrencileri de bu sınıflara yerleştirerek, her sınıfa bir öğretmen atamak olacaktır. Özetle Subnet Mask'lar; okulun sınıflarını belirlerken, yani Network'leri oluştururken, aynı zamanda bize bir sınıfta bulunabilecek öğrenci sayısını, yani bir Network'teki Host (IP adresi alabilecek cihaz) sayısı bilgisini verirler.
1.1- IP Adresleri Varsayılan Subnet Mask Karşılıkları
LAN ortamında, yani iç Network'te dağıtılabilecek IP adres aralıkları bilgisini verdim. Şimdi de, bu IP adreslerinin sınıflarına göre varsayılan Subnet Mask değerlerine göz atalım.
A Sınıfı Subnet Mask |
255 |
0 |
0 |
0 |
11111111 |
00000000 |
00000000 |
00000000 |
B Sınıfı Subnet Mask |
255 |
255 |
0 |
0 |
11111111 |
11111111 |
00000000 |
00000000 |
C Sınıfı Subnet Mask |
255 |
255 |
255 |
0 |
11111111 |
11111111 |
11111111 |
00000000 |
Bunlar, kendi sınıflarının varsayılan Subnet Mask'ları olup, bulundukları sınıflar içinde en düşük sayıdaki Host sayılarına sahiptirler.
1.2- Subnet Mask Bilgisine Göre Host Hesaplama Mantığı
Adım adım ilerlerken, sınıflarımızı oluşturmadan önce, sınıflarımızda kaç tane öğrencinin bulunacağını, yani bir Network'te barınabilecek Host (IP adresi alabilen cihaz) sayılarına bir göz atalım ancak detaya girmeden önce şunu belirtmekte fayda var; Subnet Mask değeri düştükçe, kullanılacak Host sayısı artmaktadır. Tam tersi olarak da, Subnet Mask değeri arttıkça, kullanılacak Host sayısı azalmaktadır.
A Sınıfı Subnet Mask
255.0.0.0 Host Sayısı: 224-2= 16,777,214
11111111.00000000.00000000.00000000 /8
254.0.0.0 Hos Sayısı: 225-2= 33,554,430
11111110.00000000.00000000.00000000 /7
252.0.0.0 Host Sayısı: 226-2= 67,108,862
11111100.00000000.00000000.00000000 /6
248.0.0.0 Host Sayısı: 227-2= 134,217,726
11111000.00000000.00000000.00000000 /5
240.0.0.0 Host Sayısı: 228-2= 268,435,454
11110000.00000000.00000000.00000000 /4
224.0.0.0 Host Sayısı: 229-2= 536,870,910
11100000.00000000.00000000.00000000 /3
192.0.0.0 Host Sayısı: 230-2= 1,073,741,822
11000000.00000000.00000000.00000000 /2
128.0.0.0 Host Sayısı: 231-2= 2,147,483,648
10000000.00000000.00000000.00000000 /1
B Sınıfı Subnet Mask
255.255.0.0 Host Sayısı: 216-2= 65,534
11111111.11111111.00000000.00000000 /16
255.254.0.0 Host Sayısı: 217-2= 131,070
11111111.11111110.00000000.00000000 /15
255.252.0.0 Host Sayısı: 218-2= 262,142
11111111.11111100.00000000.00000000 /14
255.248.0.0 Host Sayısı: 219-2= 524,286
11111111.11111000.00000000.00000000 /13
255.240.0.0 Host Sayısı: 220-2= 1,048,574
11111111.11110000.00000000.00000000 /12
255.224.0.0 Host Sayısı: 2221-2= 2,097,150
11111111.11100000.00000000.00000000 /11
255.192.0.0 Host Sayısı: 222-2= 4,194,302
11111111.11000000.00000000.00000000 /10
255.128.0.0 Host Sayısı: 223-2= 8,388,606
11111111.10000000.00000000.00000000 /9
C Sınıfı Subnet Mask
255.255.255.0 Host Sayısı: 28-2= 254
11111111.11111111.11111111.00000000 /24
255.255.254.0 Host Sayısı: 29-2= 510
11111111.11111111.11111110.00000000 /23
255.255.252.0 Host Sayısı: 210-2= 1022
11111111.11111111.11111100.00000000 /22
255.255.248.0 Host Sayısı: 211-2= 2046
11111111.11111111.11111000.00000000 /21
255.255.240.0 Host Sayısı: 212-2= 4094
11111111.11111111.11110000.00000000 /20
255.255.224.0 Host Sayısı: 213-2= 8190
11111111.11111111.11100000.00000000 /19
255.255.192.0 Host Sayısı: 214-2= 16,382
11111111.11111111.11000000.00000000 /18
255.255.128.0 Host Sayısı: 215-2= 32,766
11111111.11111111.10000000.00000000 /17
D Sınıfı Subnet Mask
255.255.255.255 Host: 20-2= 0
11111111.11111111.11111111.11111111 /32
255.255.255.254 Host Sayısı: 21-2= 0
11111111.11111111.11111111.11111110 /31
255.255.255.252 Host Sayısı: 22-2= 2
11111111.11111111.11111111.11111100 /30
255.255.255.248 Host Sayısı: 23-2= 6
11111111.11111111.11111111.11111000 /29
255.255.255.240 Host Sayısı: 24-2= 14
11111111.11111111.11111111.11110000 /28
255.255.255.224 Host Sayısı: 25-2= 30
11111111.11111111.11111111.11100000 /27
255.255.255.192 Host Sayısı: 26-2= 62
11111111.11111111.11111111.11000000 /26
255.255.255.128 Host Sayısı: 27-2= 126
11111111.11111111.11111111.10000000 /25
Bunu, yukarıda hazırladığım Subnet Mask'ların Host sayıları detayının özeti olan aşağıdaki tabloda daha net görebilirsiniz.

CIDR Notation Nedir?
Subnet Mask'larda bir de /8 /16 ve /24 dikkatinizi çekmiş olmalı. Bu gösterim biçimlerine CIDR (Classless Inter-Domain Routing) Notation denmektedir.
"/" slash'tan sonra gelen Decimal değer, Subnet Mask'taki 1 değerlerini temsil etmektedir. Bunu biraz yukarıda bahsettiğim 0 değerleri ile karıştırmayın.
0 değeri, o Subnet Mask'taki toplam Host sayısını verir.
1 değerleri ise, Network adreslerini belirlemektedir.
Ör-1
10.10.5.100 /8
Gösteriminde /8 Subnet Mask'taki 8 adet 1 değerini belirtmektedir. Bu da bize 32 bit değerindeki 4 Octet'li bir yapıda 1. Octet'inde sadece 8 bit'in kullanıldığını belirtmektedir.
Bunun A sınıfının varsayılan Subnet Mask'ı olduğunu yukarıda belirtmiştim.
255.0.0.0
İşte burada ilk Octet'teki 255 değeri, 8 Bit'in toplamından gelmektedir ki makalemin başında bunların matematiksel hesaplanmasını göstermiştim ama hatırlamak açısından tekrar açarak yazıyorum.
255.0.0.0
11111111.00000000.00000000.00000000 /8
Elde kalan 0 değerleri de, yukarıda bahsettiğim gibi, toplam Host sayısını bize vermektedir.
Yani özetle önce sınıf oluşturuldu. Sonra o sınıftaki öğrencilerin sayısı ortaya çıkmış oldu.
Eldeki 0 değerlerinin toplamı 24 bit.
224 -2 = 16,777,214 Host
Network: 255.0.0.0
Barındırılacak Host Sayısı: 16,777,214
2- Subnetting (Alt Ağlara Bölme)
Yukarıdaki tüm bilgiler ışığında artık sıra, Subnetting (alt ağlara bölme) pratiği kazanmaya geldi. Öncelikle bilinmesi gereken şudur;
Toplam Network sayısı, Subnet Mask'taki ilgili Octet üzerindeki 0 değerlerinden soldan sağa doğru 2'nin kuvvetlerini almak suretiyle 0'ları 1'e dönüştürerek [2n] formülü ile hesaplanır. Buna paralel olarak; bir Network'teki toplam Host sayısı, Subnet Mask'taki 1'lerden geriye kalan toplam 0 değerleri üzerinden [2n-2] formülü ile hesaplanır.
Örnek Uygulama-1
Elimizde 192.168.10.0 /24 IP'si var. Bu IP'ye ait Subnet Mask ise 255.255.255.0 olacaktır. Sub Network'lere (alt ağ) bölümleme yaparken ör. elimdeki IP adresini 15 ayrı Network'e bölmek istiyorum. Bu durumda buna göre elimdeki mevcut IP adresinin Subnet Mask değeri ve Host sayısı bilgisi aşağıdaki gibidir.
192.168.10.0 /24
255.255.255.0
24 = 11111111.11111111.11111111.00000000
28 -2 = 254 (host)
Mevcut Subnet Mask üzerinde 15 Network'e bölümleme yapmak istediğim için, elimdeki mevcut Subnet Mask (alt ağ) üzerinde sadece 4. Octet'teki 0'lık alan üzerinde oynama yapabilirim. Bu durumda, soldan sağa doğru 2'nin kuvvetlerini almak suretiyle 0'ları 1'e dönüştürerek, 15 Network'e ulaşana kadar ilerleyeceğim.
.00000000 (4. Octet)
21 = 2 Network.
.10000000
22 = 4 Network.
.11000000
23 = 8 Network.
.11100000
24 = 16 Network. (15 Network istediğim için, 4 adet bit değeri kestim. 1 Network boşta kalacak ancak o da kullanılabilir.)
.11110000
Kesilen Bit'lerden elde kalan 4 tane 0 değerleri ise bize, 24 -2 formülü ile 14 Host bilgisini verdi. Bu, her bir Network'e düşen toplam Host değeridir.
.1 1 1 1 0 0 0 0 (240)
→ 2n
21 22 23 24
Bu duruma göre yeni Subnet Mask değerimiz, 255.255.255.240 (/8) olacktır.
Bilgi!: Network'ler, Subnetting (alt ağ bölme) işlemi uyguladığımız ilgili Octet üzerindeki son 1'in aralığına bakılarak büyür. Bu uygulamamızdaki 4. Octet'teki Subnetting işlemimizde son 1'in aralığı 24=16 olduğu için, Network'ümüz 16'şar büyüyecektir.
Network'ler:
1.Network:
192.168.10.0 /28
2.Network:
192.168.10.16 /28
3.Network:
192.168.10.32 /28
4.Network:
192.168.10.48 /28
5.Network:
192.168.10.64 /28
6.Network:
192.168.10.80 /28
7.Network:
192.168.10.96 /28
8.Network:
192.168.10.112 /28
9.Network:
192.168.10.128 /28
10.Network:
192.168.10.144 /28
11.Network:
192.168.10.160 /28
12.Network:
192.168.10.176 /28
13.Network:
192.168.10.192 /28
14.Network:
192.168.10.208 /28
15.Network:
192.168.10.224 /28
NOT: Eski Subnet Mask'tan 4 Bit kestiğimiz için, 24=16 ile istediğimiz 15 Network'ü elde etmiş olduk ancak istersek, /28 CIDR içinde 16. Network'ü de kullanabiliriz.
16.Network:
192.168.10.240 /28
1. Network:
192.168.10.0 /28
NET ID: 192.168.10.0
IP ARALIĞI: 192.168.10.1 - 192.168.10.14
BROADCAST IP: 192.168.10.15
Bilgi!: Bir Network'ün Broadcast IP adresi ve Network ID'si olan IP adresi asla dağıtılacak olan IP aralığına eklenemez ve hiçbir Host'a IP adresi olarak atanamazlar!
192.168.10.1
192.168.10.2
192.168.10.3
192.168.10.4
192.168.10.5
192.168.10.6
192.168.10.7
192.168.10.8
192.168.10.9
192.168.10.10
192.168.10.11
192.168.10.12
192.168.10.13
192.168.10.14
BROADCAST IP: 192.168.10.15
Boradcast (Genel Yayın) IP Adresi
Boradcast (genel yayın) IP adresi, bir Network içinde kendisiyle aynı blok içinde bulunan tüm IP adreslerine ulaşmak için kullanılan ve tıpkı bir sözcü gibi iş gören, bulunduğu Network'teki son IP adresidir.
Sağlama Yapma | AND'leme işlemi
AND'leme işlemi, başka bir ifade ile sağlama yapma, ilgili IP adresinin hangi Network'e ait olduğunun ispatıdır. Bir IP adresinin hangi Network'e ait olduğunu gösterir ve bu şekilde doğru bir şekilde alt ağ bölme (Subnetting) yapıp yapmadığımızı gösterir.
Örnek-1:
192.168.10.1 /28 - 192.168.10.14 /28 IP aralığındaki 192.168.10.10 /28 IP adresinin 1. Network olan 192.168.10.0 /28 Network ID'sine ait olduğunu görelim. Bunu yaparken, AND'leme işlemine tabi tutacağımız IP adresi ile, Subnetting işleminden sonra elde ettiğimiz yeni Subnet Mask adresinin Binary değerlerini çıkartmamız gerekiyor.
IP Adresi |
192 |
168 |
10 |
10 |
IP Adresi Binary Değeri |
11000000 |
10101000 |
00001010 |
00001010 |
Subnet Mast |
255 |
255 |
255 |
240 |
Subnet Mark Binary Değeri |
11111111 |
11111111 |
11111111 |
11110000 |
Elde ettiğim bu Binary değerlerini alt alta koyarak sağlamasını yapıyorum. Sağlama yaparken kural, her zaman şu şekilde olacaktır;
1 |
+ |
1 |
= |
1 |
1 |
+ |
0 |
= |
0 |
0 |
+ |
1 |
= |
0 |
0 |
+ |
0 |
= |
0 |
AND'leme İşlemi
11000000 |
10101000 |
00001010 |
00001010 |
11111111 |
11111111 |
11111111 |
11110000 |
11000000 |
10101000 |
00001010 |
00000000 |
192 |
168 |
10 |
0 |
IP adresi ve Subnet Mask'ın AND'lenmesi sonucunda Binary değerlerin Decimal karşılığı bize 192.168.10.0 /28 Network ID'sini vermektedir.
Bu sağlama ile 192.168.10.10 IP'sinin 1. Network olan 192.168.10.0 /28 Network ID'sine ait olduğunun sağlamasını yaparak, kanıtlamış olduk.
2. Network:
192.168.10.16 /28
NET ID: 192.168.10.16
DAĞITILACAK IP ARALIĞI: 192.168.10.17 - 192.168.10.30
BROADCAST IP: 192.168.10.31
192.168.10.17
192.168.10.18
192.168.10.19
192.168.10.20
192.168.10.21
192.168.10.22
192.168.10.23
192.168.10.24
192.168.10.25
192.168.10.26
192.168.10.27
192.168.10.28
192.168.10.29
192.168.10.30
BROADCAST IP: 192.168.10.31
3. Network:
192.168.10.32 /28
NET ID: 192.168.10.32
DAĞITILACAK IP ARALIĞI: 192.168.10.33 - 192.168.10.46
BROADCAST IP: 192.168.10.47
192.168.10.33
192.168.10.34
192.168.10.35
192.168.10.36
192.168.10.37
192.168.10.38
192.168.10.39
192.168.10.40
192.168.10.41
192.168.10.42
192.168.10.43
192.168.10.44
192.168.10.45
192.168.10.46
BROADCAST IP: 192.168.10.47
4. Network:
192.168.10.48 /28
NET ID: 192.168.10.48
DAĞITILACAK IP ARALIĞI: 192.168.10.49 - 192.168.10.62
BROADCAST IP: 192.168.10.63
192.168.10.49
192.168.10.50
192.168.10.51
192.168.10.52
192.168.10.53
192.168.10.54
192.168.10.55
192.168.10.56
192.168.10.57
192.168.10.58
192.168.10.59
192.168.10.60
192.168.10.61
192.168.10.62
BROADCAST IP: 192.168.10.63
5. Network:
192.168.10.64 /28
NET ID: 192.168.10.64
DAĞITILACAK IP ARALIĞI: 192.168.10.65 - 192.168.10.78
BROADCAST IP: 192.168.10.79
192.168.10.65
192.168.10.66
192.168.10.67
192.168.10.68
192.168.10.69
192.168.10.70
192.168.10.71
192.168.10.72
192.168.10.72
192.168.10.74
192.168.10.75
192.168.10.76
192.168.10.77
192.168.10.78
BROADCAST IP: 192.168.10.79
15. Network:
192.168.10.224 /28
NET ID: 192.168.10.224
DAĞITILACAK IP ARALIĞI: 192.168.10.225 - 192.168.10.238
BROADCAST IP: 192.168.10.239
192.168.10.225
192.168.10.226
192.168.10.227
192.168.10.228
192.168.10.229
192.168.10.230
192.168.10.231
192.168.10.232
192.168.10.233
192.168.10.234
192.168.10.235
192.168.10.236
192.168.10.237
192.168.10.238
BROADCAST IP: 192.168.10.239
NOT: Biz, bölümleme yaparken 16 Network üzerinden bölmüştük. Çünkü çıkan 16 sonucu, 15'i de kapsıyordu. Bu nedenle elimizde hala kullanılanilir bir 1 Network bloğu daha bulunuyor. İstenirse bu da kullanılabilir.
16. Network:
192.168.10.240 /28
NET ID: 192.168.10.240
DAĞITILACAK IP ARALIĞI: 192.168.10.241 - 192.168.10.254
BROADCAST IP: 192.168.10.255
192.168.10.241
192.168.10.242
192.168.10.243
192.168.10.244
192.168.10.245
192.168.10.246
192.168.10.247
192.168.10.248
192.168.10.249
192.168.10.250
192.168.10.251
192.168.10.252
192.168.10.253
192.168.10.254
BROADCAST IP: 192.168.10.255
Örnek Uygulama-2
Elimizde 192.168.16.0/16 IP'si var. Bu IP'ye ait Subnet Mask ise 255.255.0.0 olacaktır. Subnet'lere (Alt Network'ler) bölümleme yaparken, bu Subnet Mask üzerindeki 3. Octet'teki 0'lık alan üzerinde oynama yapabiliriz. Buna göre ben, elimdeki IP'yi 16 ayrı Network'e bölmek istiyorum.
192.168.16.0/16
255.255.0.0
11111111.11111111.00000000.00000000 /16
216-2 = 65,534 Host
Alt Network'lere bölerken 3. Octet'deki 0'lık alan üzerinde oynama yapacağım için, 3.Octet'deki 0'lık alanda soldan sağa doğru ayırmaya başlıyorum;
.00000000. (3. Octet)
21=2
.10000000.
22=4
.11000000.
23=8
.11100000.
24=16 (Tam olarak bölmek istediğim Network sayısını elde etmiş oluyorum. Boşta kalan Network yok.)
.11110000.
Kesilen Bit'lerden elde kalan 12 tane 0 değeri ise bize, 212-2 formülü ile 4094 Host bilgisini verdi. Bu, her bir Network'e düşen toplam Host değeridir.
.1 1 1 1 0 0 0 0. (240)
→ 2n
21 22 23 34
Bu duruma göre yeni Subnet Mask değerimiz, 255.255.240.0 yani /20 olacaktır.
NOT: 3. Octet'deki 0'lık alan üzerinde oynama yaptığmız için yeni Subnet Mask'ımız, C sınıfı Subnet Mask haline geldi.
3. Octet'deki son 1'in aralığına baktığımızda, alt ağlara ayırdığımız Network'lerin 16'şar büyüyeceğini görebiliyoruz ki ilk örneğimizde de buna değindim.

Network'ler:
1.Network:
192.168.0.0 /20
2.Network:
192.168.16.0 /20
3.Network:
192.168.32.0 /20
4.Network:
192.168.48.0 /20
5.Network:
192.168.64.0 /20
6.Network:
192.168.80.0 /20
7.Network:
192.168.96.0 /20
8.Network:
192.168.112.0 /20
9.Network:
192.168.128.0 /20
10.Network:
192.168.144.0 /20
11.Network:
192.168.160.0 /20
12.Network:
192.168.176.0 /20
13.Network:
192.168.192.0 /20
14.Network:
192.168.208.0 /20
15.Network:
192.168.224.0 /20
NOT: Eski Subnet Mask'tan 4 Bit kestiğimiz için, 24=16 ile istediğimiz 15 Network'ü elde etmiş olduk ancak istersek, /20 CIDR içinde 16. Network'ü de kullanabiliriz.
16.Network:
192.168.240.0 /20
1.Network:
192.168.0.0/20
NET ID: 192.168.0.0
IP ARALIĞI: 192.168.0.1- 192.168.15.254
192.168.0.1- 192.168.0.255
192.168.1.1- 192.168.1.255
192.168.2.1- 192.168.2.255
192.168.3.1- 192.168.3.255
192.168.4.1- 192.168.4.255
192.168.5.1- 192.168.5.255
192.168.6.1- 192.168.6.255
192.168.7.1- 192.168.7.255
192.168.8.1- 192.168.8.255
192.168.9.1- 192.168.9.255
192.168.10.1- 192.168.10.255
192.168.11.1- 192.168.11.255
192.168.12.1- 192.168.12.255
192.168.13.1- 192.168.13.255
192.168.14.1- 192.168.14.255
192.168.15.1- 192.168.15.254
BROADCAST IP: 192.168.15.255
Bu noktada birkaç önemli detaya dikkat çekmek istiyorum. Bu detayları 1.Network'e göre veriyor olacağım. Diğer kalan Network'ler için de aynı durumlar geçerli olacaktır. Bu IP aralığında 192.168.0.1- 192.168.15.254 arasındaki 0-15 aralığı dikkatinizi çekmiş, kafanızı karıştırmış olabilir ki sıklıkla kafa karışıklığı oluşturduğuna şahit oldum. Buradaki durum şöyledir;
Toplamda sahip olduğum 65,534 Host'u 16 ayrı Network'e bölerek, her Network'e 4094 Host düşecek şekilde eşit olarak böldüm. Her Network'e 4094 Host düşeceği ve bu Subnetting örneğine göre Host tarafında da bir Octet'e en fazla 255 değeri verebileceğim için, örneğin 192.168.0.0/20 Network'ünde 192.168.0.1'den başlayıp, 192.168.0.255'e kadar IP adreslerini dağıttığımda, 4094 Host'un ilk 255'lik alanını kullanmış oldum. 255 değeri, bu Subnetting örneğine göre 4094 değeri içinde bir Host için verebileceğim en son değer olduğu için, 192.168.0.255'ten sonra 192.168.1.1 IP'sinden devam ederek 192.168.1.255'e kadar 255 tane daha IP adresi ataması yapıyorum. Bu şekilde 16 adım daha uyguluyorum ve sonuçta; 192.168.15.254'e kadar devam edip, sonlandırıyorum.
Yani özetle, her Network'te 4094 Host barınabilmesi için, 16 ayrı IP kümesi oluşturmam gerekiyor. Toplamda 1.Network'teki tüm Host sayısını hesapladığımızda 255 * 16 = 4080 adet IP adresi dağıtılabilir durumda oluyor. Burada geriye kalan 16 değeri ise, tüm IP kümelerinin ortak Network ID ve Broadcast IP adreslerine işaret etmektedir. Ör. 192.168.0.0/20 Network'ündeki 192.168.0.200, 192.168.5.200, 192.168.10.200 veya 192.168.15.200 IP adresinin Net ID ve Broadcast IP adresleri ortaktır. Buna bağlı olarak, bu örnek özelinde 255 değeri, bir Network'te Broadcast IP olarak kullanılmadığı sürece herhangi bir Host'a IP adresi olarak atanabilmektedir. Bu Network'e ait Broadcast IP adresi 192.168.15.255 olduğu için, bu IP adresi hiçbir Host'a atanamaz. Tabi şunu da unutmamak gerekir ki bir Broadcast IP adresi, her zaman 255 değerine sahip olacak diye bir kural da yoktur. Broadcast IP adresi, yaptığınız Subnetting'e göre farklılık gösterebilir.
Son olarak, bir Network'te sadece Broadcast IP adresinin değil, Network ID durumundaki IP adersinin de hiçbir Host'a IP adresi olarak atanamayacağı bilgisini vererek 2-16 arasındaki tüm Network'leri ve dağıtılacak IP aralıklarını çıkartma işlemime devam ediyorum.
2.Network:
192.168.16.0/20
NET ID: 192.168.16.0
IP ARALIĞI: 192.168.16.1- 192.168.31.254
192.168.16.1- 192.168.16.255
192.168.17.1- 192.168.17.255
192.168.18.1- 192.168.18.255
192.168.19.1- 192.168.19.255
192.168.20.1- 192.168.20.255
192.168.21.1- 192.168.21.255
192.168.22.1- 192.168.22.255
192.168.23.1- 192.168.23.255
192.168.24.1- 192.168.24.255
192.168.25.1- 192.168.25.255
192.168.26.1- 192.168.26.255
192.168.27.1- 192.168.27.255
192.168.28.1- 192.168.28.255
192.168.29.1- 192.168.29.255
192.168.30.1- 192.168.30.255
192.168.31.1- 192.168.31.254
BROADCAST IP: 192.168.31.255
3.Network:
192.168.32.0/20
NET ID: 192.168.32.0
IP ARALIĞI: 192.168.32.1- 192.168.47.254
192.168.32.1- 192.168.32.255
192.168.33.1- 192.168.33.255
192.168.34.1- 192.168.34.255
192.168.35.1- 192.168.35.255
192.168.36.1- 192.168.36.255
192.168.37.1- 192.168.37.255
192.168.38.1- 192.168.38.255
192.168.39.1- 192.168.39.255
192.168.40.1- 192.168.40.255
192.168.41.1- 192.168.41.255
192.168.42.1- 192.168.42.255
192.168.43.1- 192.168.43.255
192.168.44.1- 192.168.44.255
192.168.45.1- 192.168.45.255
192.168.46.1- 192.168.46.255
192.168.47.1- 192.168.47.254
BROADCAST IP: 192.168.47.255
4.Network:
192.168.48.0/20
NET ID: 192.168.48.0
IP ARALIĞI: 192.168.48.1- 192.168.63.254
192.168.48.1- 192.168.48.255
192.168.49.1- 192.168.49.255
192.168.50.1- 192.168.50.255
192.168.51.1- 192.168.51.255
192.168.52.1- 192.168.52.255
192.168.53.1- 192.168.53.255
192.168.54.1- 192.168.54.255
192.168.55.1- 192.168.55.255
192.168.56.1- 192.168.56.255
192.168.57.1- 192.168.57.255
192.168.58.1- 192.168.58.255
192.168.59.1- 192.168.59.255
192.168.60.1- 192.168.60.255
192.168.61.1- 192.168.61.255
192.168.62.1- 192.168.62.255
192.168.63.1- 192.168.63.254
BROADCAST IP: 192.168.63.255
5.Network:
192.168.64.0/20
NET ID: 192.168.64.0
IP ARALIĞI: 192.168.64.1- 192.168.79.254
192.168.64.1- 192.168.64.255
192.168.65.1- 192.168.65.255
192.168.66.1- 192.168.66.255
192.168.67.1- 192.168.67.255
192.168.68.1- 192.168.68.255
192.168.69.1- 192.168.69.255
192.168.70.1- 192.168.70.255
192.168.71.1- 192.168.71.255
192.168.72.1- 192.168.72.255
192.168.73.1- 192.168.73.255
192.168.74.1- 192.168.74.255
192.168.75.1- 192.168.75.255
192.168.76.1- 192.168.76.255
192.168.77.1- 192.168.77.255
192.168.78.1- 192.168.78.255
192.168.79.1- 192.168.79.254
BROADCAST IP: 192.168.79.255
6.Network:
192.168.80.0/20
NET ID: 192.168.80.0
IP ARALIĞI: 192.168.80.1- 192.168.95.254
192.168.80.1- 192.168.80.255
192.168.81.1- 192.168.81.255
192.168.82.1- 192.168.82.255
192.168.83.1- 192.168.83.255
192.168.84.1- 192.168.84.255
192.168.85.1- 192.168.85.255
192.168.86.1- 192.168.86.255
192.168.87.1- 192.168.87.255
192.168.88.1- 192.168.88.255
192.168.89.1- 192.168.89.255
192.168.90.1- 192.168.90.255
192.168.91.1- 192.168.91.255
192.168.92.1- 192.168.92.255
192.168.93.1- 192.168.93.255
192.168.94.1- 192.168.94.255
192.168.95.1- 192.168.95.254
BROADCAST IP: 192.168.95.255
7.Network:
192.168.96.0/20
NET ID: 192.168.96.0
IP ARALIĞI: 192.168.96.1- 192.168.111.254
192.168.96.1- 192.168.96.255
192.168.97.1- 192.168.97.255
192.168.98.1- 192.168.98.255
192.168.99.1- 192.168.99.255
192.168.100.1- 192.168.100.25
192.168.101.1- 192.168.101.255
192.168.102.1- 192.168.102.255
192.168.103.1- 192.168.103.255
192.168.104.1- 192.168.104.255
192.168.105.1- 192.168.105.255
192.168.106.1- 192.168.106.255
192.168.107.1- 192.168.107.255
192.168.108.1- 192.168.108.255
192.168.109.1- 192.168.109.255
192.168.110.1- 192.168.110.255
192.168.111.1- 192.168.111.254
BROADCAST IP: 192.168.111.255
8.Network:
192.168.112.0/20
NET ID: 192.168.112.0
IP ARALIĞI: 192.168.112.1- 192.168.127.254
192.168.112.1- 192.168.112.255
192.168.113.1- 192.168.113.255
192.168.114.1- 192.168.114.255
192.168.115.1- 192.168.115.255
192.168.116.1- 192.168.116.255
192.168.117.1- 192.168.117.255
192.168.118.1- 192.168.118.255
192.168.119.1- 192.168.119.255
192.168.120.1- 192.168.120.255
192.168.121.1- 192.168.121.255
192.168.122.1- 192.168.122.255
192.168.123.1- 192.168.123.255
192.168.124.1- 192.168.124.255
192.168.125.1- 192.168.125.255
192.168.126.1- 192.168.126.255
192.168.127.1- 192.168.127.254
BROADCAST IP: 192.168.127.255
9.Network:
192.168.128.0/20
NET ID: 192.168.128.0
IP ARALIĞI: 192.168.128.1- 192.168.143.254
192.168.128.1- 192.168.128.255
192.168.129.1- 192.168.129.255
192.168.130.1- 192.168.130.255
192.168.131.1- 192.168.131.255
192.168.132.1- 192.168.132.255
192.168.133.1- 192.168.133.255
192.168.134.1- 192.168.134.255
192.168.135.1- 192.168.135.255
192.168.136.1- 192.168.136.255
192.168.137.1- 192.168.137.255
192.168.138.1- 192.168.138.255
192.168.139.1- 192.168.139.255
192.168.140.1- 192.168.140.255
192.168.141.1- 192.168.141.255
192.168.142.1- 192.168.142.255
192.168.143.1- 192.168.143.254
BROADCAST IP: 192.168.143.255
10.Network:
192.168.144.0/20
NET ID: 192.168.144.0
IP ARALIĞI: 192.168.144.1- 192.168.159.254
192.168.144.1- 192.168.144.255
192.168.145.1- 192.168.145.255
192.168.146.1- 192.168.146.255
192.168.147.1- 192.168.147.255
192.168.148.1- 192.168.148.255
192.168.149.1- 192.168.149.255
192.168.150.1- 192.168.150.255
192.168.151.1- 192.168.151.255
192.168.152.1- 192.168.152.255
192.168.153.1- 192.168.153.255
192.168.154.1- 192.168.154.255
192.168.155.1- 192.168.155.255
192.168.156.1- 192.168.156.255
192.168.157.1- 192.168.157.255
192.168.158.1- 192.168.158.255
192.168.159.1- 192.168.159.254
BROADCAST IP: 192.168.159.255
11.Network:
192.168.160.0/20
NET ID: 192.168.160.0
IP ARALIĞI: 192.168.160.1- 192.168.175.254
BROADCAST IP: 192.168.175.255
12.Network:
192.168.176.0/20
NET ID: 192.168.176.0
IP ARALIĞI: 192.168.176.1- 192.168.191.254
BROADCAST IP: 192.168.191.255
13.Network:
192.168.192.0/20
NET ID: 192.168.192.0
IP ARALIĞI: 192.168.192.1- 192.168.207.254
BROADCAST IP: 192.168.207.255
14.Network:
192.168.208.0/20
NET ID: 192.168.208.0
IP ARALIĞI: 192.168.208.1- 192.168.223.254
BROADCAST IP: 192.168.223.255
15.Network:
192.168.224.0/20
NET ID: 192.168.224.0
IP ARALIĞI: 192.168.224.1- 192.168.239.254
BROADCAST IP: 192.168.239.255
16.Network:
192.168.240.0/20
NET ID: 192.168.240.0
IP ARALIĞI: 192.168.240.1- 192.168.255.254
BROADCAST IP: 192.168.255.255
Faydalı Olması dileğiyle...
TAGs: IP adresleri, IP nedir?, IP adresi, alt ağlara bölme, Subnetting nasıl yapılır?, IP adres sınıfları, IP adres aralıkları, Subnet, Alt Ağ, Subnet Mask hesaplama.
Her türlü görüş ve önerilerinizi aşağıdaki yorum panelinden bırakabilir, kafanıza takılanları veya merak ettiklerinizi sorabilirsiniz.